Θεωρία Χαρτοφυλακίου Και Διαχείριση Αβεβαιότητας: Μελέτη Περίπτωσης Για Θέματα Κλιματικής Πολιτικής

Abstract

Η Θεωρία Χαρτοφυλακίου αποτελεί αναμφισβήτητα έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς της Οικονομικής Επιστήμης και συγκεκριμένα στο πεδίο της Υποστήριξης Αποφάσεων. Με τον όρο χαρτοφυλάκιο εννοούμε τη συλλογή περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται στην κυριότητα μιας οικονομικής μονάδας, όπως για παράδειγμα ενός επενδυτή. Η Θεωρία Χαρτοφυλακίου εμπεριέχει την ανάλυση που πρέπει να γίνει, τόσο σε ποσοτικό όσο και σε ποιοτικό επίπεδο, έτσι ώστε να κατασκευαστεί ένα χαρτοφυλάκιο το οποίο θα είναι βέλτιστο ή ένα εύρος υποβέλτιστων χαρτοφυλακίων. Με την έννοια «βέλτιστο χαρτοφυλάκιο», εννοείται εκείνο το μίγμα περιουσιακών στοιχείων που βελτιστοποιεί μία συνάρτηση χρησιμότητας, δηλαδή για παράδειγμα μεγιστοποιεί το κέρδος επενδύσεων, ή ελαχιστοποιεί το κόστος. Η πιο διαδεδομένη χρήση της Θεωρίας Χαρτοφυλακίου είναι ως εργαλείο υποστήριξης αποφάσεων στο Χρηματιστήριο, δηλαδή όταν τα περιουσιακά στοιχεία που πραγματεύεται είναι χρηματιστηριακές μετοχές, ομόλογα, κλπ. Βασικό πλεονέκτημα χρήσης της μεθόδου αυτής είναι ότι, επενδύοντας σε περισσότερα περιουσιακά στοιχεία σε αντιδιαστολή με την επένδυση σε μεμονωμένες επιλογές-το οποίο ονομάζεται διαφοροποίηση, μειώνεται το ρίσκο αποτυχίας της επένδυσης. Εξαιτίας της ευρείας διάδοσης της μεθόδου, έχει γίνει πλέον αντιληπτό ότι η Θεωρία Χαρτοφυλακίου είναι ουσιαστικά ένα εργαλείο των Χρηματοοικονομικών το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλα επιστημονικά πεδία για την επίλυση προβλημάτων.Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η ανάλυση της εφαρμογής της Θεωρίας Χαρτοφυλακίου στο πλαίσιο αξιοποίησης των κλιματικών πολιτικών. Είναι σαφές ότι, στην εποχή μας, οι κλιματικές πολιτικές βρίσκονται στο προσκήνιο της πολιτικής ζωής αλλά και συνυφασμένες με όλες τις διαστάσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας, καθώς όλο και περισσότερα κράτη συμφωνούν σε μέτρα τα οποία πρέπει να εφαρμοστούν για την προστασία του περιβάλλοντος και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Ο τομέας των κλιματικών πολιτικών χαρακτηρίζεται αφενός από περιορισμούς σχετικά με τους προϋπολογισμούς των εταιριών ή των κρατών που εμπλέκονται, και αφετέρου από σημαντικά επίπεδα αβεβαιότητας σχετικά με την επιτυχημένη εφαρμογή τους. Παράγοντες αβεβαιότητας αποτελούν συνήθως η τεχνολογική ανάπτυξη στο μέλλον, όπως για παράδειγμα η βελτίωση αποδοτικότητας και η μείωση του κόστους των τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και η αβεβαιότητα σχετικά με την εξέλιξη του κλίματος (επίπεδα θερμοκρασίας, συγκέντρωσης αέριων ρύπων, κλπ.), οι οποίες μπορούν να αλλάξουν άρδην τις επιλογές των υπεύθυνων λήψης αποφάσεων όσον αφορά τις κλιματικές πολιτικές.Ως εκ τούτου, στην παρούσα διπλωματική εργασία πραγματοποιείται ανάλυση των μεθόδων που χρησιμοποιούνται στην Θεωρία Χαρτοφυλακίου με σκοπό την εύρεση του βέλτιστου χαρτοφυλακίου, η οποία ακολουθείται από εκτενή βιβλιογραφική ανασκόπηση των επιστημονικών εφαρμογών που ως αντικείμενο είχαν την αξιοποίηση της Θεωρίας Χαρτοφυλακίου στα πλαίσια κλιματικών πολιτικών. Στο τέλος της εργασίας, παρουσιάζεται μια μελέτη περίπτωσης με βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα μέτρα κλιματικής πολιτικής για εξοικονόμηση ενέργειας που αφορούν την Ελλάδα, και στα οποία εφαρμόζονται δύο μέθοδοι με σκοπό την επιλογή του βέλτιστου χαρτοφυλακίου, αντιμετωπίζοντας παράλληλα την αβεβαιότητα που τα περιβάλλει.