Κοινωνική Και Τεχνολογική Διάσταση Στη Συγχρονη Ενεργειακή Αγορά: Δείκτες Ανάπτυξης Στα Νέα Και Υποψήφια Κράτη-μέλη Της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Abstract

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη της επίδραση της κοινωνικής διάστασης και της τεχνολογίας στη σύγχρονη ενεργειακή αγορά με έμφαση στη μελέτη ανάπτυξης των τομέων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Εξοικονόμηση Ενέργειας (ΕΞΕΝ) σε ότι αφορά στα νέα και υποψήφια κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).Πράγματι, η ενεργειακή αγορά σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται σε ένα σημαντικό μεταβατικό στάδιο. Πολλές χώρες, εντός και εκτός ΕΕ προχωρούν στην σταδιακή απελευθέρωση της ενεργειακής τους αγοράς οδηγώντας στην αποδυνάμωση του ενεργειακού μονοπωλίου με στόχο την μείωση μέσω του ανταγωνισμού των τιμών της καταναλισκόμενης ενέργειας, τη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρονται στον τελικό καταναλωτή, τη δημιουργία νέων παραγωγών ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος με τη χρήση ενεργειακά "καθαρότερων" λύσεων. Με βάση τα παραπάνω, δημιουργείται ένας νέος χώρος ανάπτυξης και δραστηριοποίησης ενεργειακών εταιριών. Το περιβάλλον δραστηριοποίησης της κάθε εταιρίας είναι δυνατόν να κατηγοριοποιηθεί έχοντας σαν βάση τις τέσσερις διαστάσεις της ανάλυσης «P.E.S.T. (Political, Economic, Social, Technology)» δηλαδή την Πολιτική, την Χρηματοοικονομική, την Κοινωνική / Πολιτιστική και Τεχνολογική Διάσταση. Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με τις δυο τελευταίες Διαστάσεις κάνοντας μια επισκόπηση στην σύγχρονη ενεργειακή αγορά. Με βάση τη βιβλιογραφική επισκόπηση, η κοινωνική διάσταση χαρακτηρίζεται από τέσσερις επιμέρους παραμέτρους: την Απασχόληση, την Εκπαίδευση, την Κοινωνική Αποδοχή και την Ενίσχυση Ενεργειακών εταιριών στην περιφέρεια. Ο όρος απασχόληση αναφέρεται στην ύπαρξη μίας ισχυρής επαγγελματικής ομάδας στελεχωμένης από άτομα τα οποία θα απασχολούνται σε εταιρίες που παράγουν ενέργεια από ΑΠΕ και εταιρίες οι οποίες θα παρέχουν ενεργειακές υπηρεσίες σε τελικούς βιομηχανικούς ή οικιακούς χρήστες. Ο όρος Εκπαίδευση αναφέρεται στην μεθοδολογική εκμάθηση και κατανόηση των τομέων ΑΠΕ-ΕΞΕΝ σε τέτοιο επίπεδο που θα μπορέσει να οδηγήσει στην δημιουργία ομάδας εξειδικευμένων εργαζομένων ικανών να στελεχώσουν τις συσχετιζόμενες ενεργειακές εταιρίες. Με τον όρο κοινωνική αποδοχή περιγράφεται η πληροφόρηση των πολιτών για τα οφέλη και τις δυνατότητες της αγοράς ΑΠΕ-ΕΞΕΝ με σκοπό την ομαλή αποδοχή της νέας ενεργειακής πραγματικότητας από το καταναλωτικό κοινό. Επιπλέον, επειδή η περιφέρεια κάθε χώρας αποτελεί βασικό χώρο δράσης των ενεργειακών εταιριών η παράμετρος της Ενίσχυσης Ενεργειακών εταιριών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο αποτελεί σημείο κλειδί για επιτυχημένη ανάπτυξη του περιβάλλοντος δραστηριοποίησης κάθε χώρας. Μέσα από τη βιβλιογραφική επισκόπηση που γίνεται αναδεικνύονται το σημερινό επίπεδο που έχει επιτευχθεί καθώς και η ανάγκη για επιπλέον βήματα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης ενός βιώσιμου περιβάλλοντος δραστηριοποίησης των ενεργειακών εταιριών. Στην συνέχεια, επιχειρείται μια επισκόπηση της τεχνολογικής διάστασης στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη με μια μεγαλύτερη έμφαση στις χώρες της ΕΕ των δεκαπέντε. Ο όρος τεχνολογική διάσταση αναφέρεται στην προώθηση της εξέλιξης και χρησιμοποίησης των επιτευγμάτων της έρευνας και της τεχνολογίας, τα οποία είναι δυνατόν να συνεισφέρουν θετικά στο περιβάλλον των συσχετιζόμενων ενεργειακών εταιριών. Η ανάλυση στηρίχθηκε σε συγκέντρωση στοιχείων σε ότι αφορά στα κονδύλια που διατίθενται από την κάθε χώρα τόσο για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στον τομέα των ΑΠΕ όσο και στην υποστήριξη της ΕΞΕΝ για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (1990-1998). Πολλές χώρες έχουν πραγματοποιήσει μεγάλη πρόοδο στους συγκεκριμένους τομείς όπως οι χώρες της βόρειας Ευρώπης ενώ ενθαρρυντικό είναι το γεγονός πως σχεδόν όλες οι χώρες έχουν αυξήσει τις δαπάνες τους για έρευνα και ανάπτυξη στους συγκεκριμένους τομείς. Τέλος, πραγματοποιείται μία επισκόπηση τότε των προς ένταξη χωρών στην ΕΕ των δεκαπέντε ακόμα χωρών μέσα από έναν αριθμό δεικτών ανάπτυξης που αφορούν την Κοινωνική και Τεχνολογική Διάσταση για τη περίοδο 1997 έως το 2004 που αποτελεί και το έτος διεύρυνσης της ΕΕ. Κινητήριο μοχλό για τις χώρες αυτές αποτέλεσε η προσπάθεια τους να εναρμονιστούν με τις προϋποθέσεις ένταξης που τους είχε θέσει η ΕΕ.