Ανάπτυξη Οντολογίας Διαβούλευσης Για Το Σχεδιασμό Συστημάτων Ηλεκτρονικής Συμμετοχής

Abstract

Η Ηλεκτρονική Συμμετοχή αποτελεί μία δυναμική, πολλά υποσχόμενη ερευνητική περιοχή, η οποία έχει ως κύριο αντικείμενο την επίτευξη της ενεργής συμμετοχής των πολιτών στις δημόσιες διαδικασίες λήψης αποφάσεων, χρησιμοποιώντας τα πλέον σύγχρονα μέσα και δυνατότητες της Τεχνολογίας των Πληροφοριών, η οποία παρέχει όλο και πιο εξελιγμένα εργαλεία που επιτρέπουν τη συμμετοχή αυτή. Σύμφωνα και με τη στρατηγική "i2010: European Information Society 2010" της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κύριος στόχος είναι η ανάπτυξη της Ψηφιακής Οικονομίας με έμφαση στη διευκόλυνση κάθε είδους αλληλεπίδρασης μεταξύ του πολίτη και του Κράτους.Ένα αποτελεσματικό Σύστημα Ηλεκτρονικής Συμμετοχής δρα ως σύνδεσμος, επιτρέποντας τη διασύνδεση μίας πληθώρας κοινωνικών εταίρων με τις δημόσιες διαδικασίες απόφασης. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, πέρα από τη καθαρά τεχνολογική όψη, χρειάζεται να ενθυλακώνει ένα κοινωνικό, πολιτικό πλαίσιο, το οποίο να αναδιατυπώνει τον επίσημο ρόλο και τις δυνατότητες συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων σε μία λιγότερο αντιπροσωπευτική, πιο άμεση έκδοση της σύγχρονης Δημοκρατίας. Παράλληλα, οι δυνατότητες τις οποίες παρέχουν οι τεχνολογικές εξελίξεις στα θέματα του Σημασιολογικού Ιστού και της Αναπαράστασης Γνώσης, επιτρέπουν τη δόμηση γνώσης μέσω της χρήσης οντολογιών και στη συνέχεια την ενσωμάτωσή της στο σχεδιασμό των Συστημάτων. Οι οντολογίες αυτές, παρέχουν το σημασιολογικό υπόβαθρο για τη διασύνδεση των πληροφοριών, των συμμετεχόντων και των δραστηριοτήτων μίας διαδικασίας διαβούλευσης, με τέτοιο τρόπο ώστε να ενισχύονται σημαντικά οι συμμετοχικές δυνατότητες αυτών σχετικά με τη κατανόηση και την αλληλεπίδρασή τους με τη διαδικασία. Στα πλαίσια της εργασίας αυτής, θα γίνει μία κριτική επισκόπηση των προκλήσεων τις οποίες αντιμετωπίζουν τα Συστήματα Ηλεκτρονικής Συμμετοχής νέας γενιάς, τόσο σε τεχνικό όσο και σε επίπεδο πολιτικής. Στη συνέχεια, θα αναλυθούν τα πλεονεκτήματα της χρήσης κατάλληλων οντολογιών στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό των Συστημάτων αυτών, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες λειτουργίες τις οποίες καλούνται να υποστηρίξουν και θα γίνει μία επισκόπηση σχετικής τεχνογνωσίας. Στα πλαίσια αυτά, θα παρουσιαστεί μία Οντολογία Διαβούλευσης, η οποία αναπτύχθηκε με γνώμονα τις προδιαγραφές αυτές, λαμβάνοντας υπόψη κοινώς αναγνωρισμένα πρότυπα στο τομέα, καθώς και τη πρακτική εμπειρία, έτσι όπως αυτή προέκυψε από τα ερευνητικά έργα στα οποία συμμετέχει το Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης.Electronic Participation is emerging today as one of the most promising eGovernment research areas in Europe, promising to set the ground for increasing citizen involvement into public decision making processes. According to the "i2010: European Information Society 2010" [41] strategy of the European Commission, the objective is encouraging the development of the digital economy and strengthening research on Information Communication Technology, with emphasis on the interaction between the citizens and the State [42].An effective eParticipation initiative acts as a liaison, connecting citizens and stakeholders with the decision makers and the underlying decision making procedures. For this to happen apart from its technological aspects it has to encapsulate a social dimension that can impact the political context itself by redefining the formal role and participatory capabilities of citizens and stakeholders in a less representative, more direct version of modern Democracy.From a more technical aspect, eParticipation Systems need to integrate and coordinate at the same time a diverse variety of modern tools and technologies in a reliable, yet interoperable manner. The added value of using modern ICT means in electronic deliberation procedures is being examined, as the means themselves are constantly evolving and their ability to assist online interaction is rapidly increasing. The composite challenge lays in the collaborative application of ICT technologies according to a certain policy framework, which will coordinate the procedures and take into consideration the users’ needs and potentials. Furthermore, recent evolutions on Semantic Web and Knowledge Representation technologies enable the structuring of domain knowledge and its incorporation into the Systems’ design, providing the semantic grounds for interrelating information with the activities of a deliberation procedure and the participant stakeholders.Within the frames of this diploma thesis, the technical and policy challenges of Electronic Participation Systems will be critically presented and analyzed. Additionally, the benefits of using ontologies in the design of those Systems according to specific requirements will be explained, including a State-of-the-Art analysis of relevant research work. Under this scope, a particular Deliberation Ontology will be presented. This ontology was developed in accordance with those needs, taking into account the existing standards in the domain and the practical experience derived from the trial projects [38], [43] in which the Decision Support Systems and Management Laboratory participates.