Διεύρυνση Των Ευρωπαϊκών Διαδρομών Ενεργειακού Ανεφοδιασμού Και Ανάλυση Σχετιζόμενων Παραμέτρων.

Abstract

Είναι γεγονός ότι ένα σημαντικό κομμάτι των ενεργειακών αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλύπτεται μέσω ενεργειακών εισαγωγών. Το γεγονός αυτό την καθιστά ευάλωτη σε γεωπολιτικές συγκυρίες καθώς επηρεάζεται ο ενεργειακός ανεφοδιασμός της και κατά συνέπεια η οικονομική της ανάπτυξη. Υπάρχει έτσι ανάγκη για διαποικίλιση των ενεργειακών πηγών και μελέτη του τρόπου με τον οποίο μπορεί αυτό να επιτευχθεί. Πέρα από την ανάγκη διαφοροποίησης του ενεργειακού της μείγματος, την Ε.Ε. απασχολεί το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και της εκπλήρωσης των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει στα πλαίσια του πρωτοκόλλου του Κιότο.Η παρούσα διπλωματική στοχεύει στην καταγραφή και την ανάλυση των πολιτικών των κρατών - μελών της Ε.Ε. όσον αφορά τον ενεργειακό τομέα και ιδιαίτερα τις ενεργειακές εισαγωγές. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στην καταγραφή του υφιστάμενου ενεργειακού τοπίου της Ελλάδας και των προβλημάτων που εντοπίζονται σε αυτό. Πιο αναλυτικά, αντικείμενο μελέτης αποτέλεσαν οι ενεργειακοί δρόμοι του πετρελαίου, του άνθρακα, του φυσικού αερίου, του υδρογόνου, της πυρηνικής ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική ενέργεια, φωτοβολταϊκά συστήματα, βιομάζα - βιοκαύσιμα) καθώς και του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τους παραπάνω ενεργειακούς φορείς.Για την πραγματοποίηση της διπλωματικής μελετήθηκαν τα ευρωπαϊκά προγράμματα ENCOURAGED, NEEDS, ExternE και RES2020 καθώς και μια σειρά από άλλες διαδικτυακές πηγές. Επίσης, η 1η Έκθεση για τον μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό 2008 - 2020, που δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης, αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης προκειμένου να καταγραφεί η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα. Συμπληρωματικά μελετήθηκαν διάφορες δημοσιεύσεις σε περιοδικά και εφημερίδες του ελληνικού έντυπου τύπου προκειμένου να υπάρξει παρακολούθηση των εξελίξεων στον ενεργειακό τομέα κατά την περίοδο διεξαγωγής της διπλωματικής.Από την μελέτη της παραπάνω βιβλιογραφίας προέκυψαν μια σειρά από συμπεράσματα και παρατηρήσεις. Έτσι, η αύξηση της ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας σε συνδυασμό με τα πλεονεκτήματα της ηλεκτροπαραγωγής από την πυρηνική αναμένεται να ισχυροποιήσει την παρουσία της τελευταίας στο ενεργειακό σκηνικό σε παγκόσμια κλίμακα. Ήδη έχει ανακοινωθεί ένας μεγάλος αριθμός σταθμών που πρόκειται να κατασκευαστεί τα προσεχή χρόνια σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο η διαχείριση των ενεργειακών αποβλήτων παραμένει ακόμα ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα. Όσον αφορά το υδρογόνο, ενδιαφέρον υπάρχει μόνο για χρήση του ως καύσιμο στον μεταφορικό τομέα. Ωστόσο οι αβεβαιότητες που υπεισέρχονται στον υπολογισμό του κόστους παραγωγής του επηρεάζουν την επιλογή του τόπου παραγωγής. Ενδιαφέρουσα πρόταση που χρήζει περαιτέρω μελέτης συνιστά η παραγωγή του σε εξωτερικά κέντρα εκτός Ε.Ε. και η μετέπειτα εισαγωγή του. Πάντως, η χρήση του υδρογόνου σε μεγάλη κλίμακα προϋποθέτει την ύπαρξη οχημάτων συμβατών με αυτό σε ποσοστό 10% στην επικράτεια της Ε.Ε.Τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, άνθρακας, φυσικό αέριο) θα κυριαρχούν και στο μέλλον. Από αυτά, το φυσικό αέριο παράγει τους λιγότερους αέριους ρύπους και έτσι η διείσδυσή του στα ενεργειακά μείγματα είναι ραγδαία. Οι νέες καθαρές τεχνολογίες άνθρακα που αναπτύσσονται αναμένεται να έχουν κόστος παραγωγής εφάμιλλο της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, υπό ορισμένες συνθήκες, κάτι που σε συνδυασμό με την ωριμότητα των τεχνολογιών του άνθρακα, τον καθιστά την κύρια πηγή ηλεκτρικής ενέργειας και στο μέλλον. Παρομοίως, η ζήτηση για πετρέλαιο θα αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια παρά την αύξηση της τιμής του που έχει φτάσει πρωτοφανή επίπεδα ώστε να γίνεται λόγος για πετρελαϊκή κρίση (πάνω από $100/βαρέλι).Παρά την τεχνολογική πρόοδο και την αύξηση του βαθμού απόδοσης των θερμικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, η ανάγκη για μείωση των εκπομπών του CO2 έχει στρέψει το ενδιαφέρον στις ΑΠΕ. Η Ε.Ε. αποτελεί πρωτοπόρο στην εγκατάσταση και την προώθηση των ΑΠΕ. Με την έκδοση κατάλληλων οδηγιών, που μετατράπηκαν σε εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών της, επιδιώκει την επίτευξη των δεσμεύσεων της στα πλαίσια του πρωτοκόλλου του Κιότο. Επιπλέον, εισάγει την χρήση της έννοιας του εξωτερικού κόστους προκειμένου να προωθηθούν οι περιβαλλοντικά πιο φιλικές λύσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και μελετά τον στατιστικό τρόπο καταγραφής της παραγόμενης ενέργειας προκειμένου να μην υποβαθμίζεται ο ρόλος των ΑΠΕ στο ενεργειακό τοπίο. Ο τομέας των ΑΠΕ αποτελεί αντικείμενο συνεχούς εξέλιξης στην Ε.Ε. γεγονός που καταδεικνύει την πίστη που έχει σε αυτές.