Διπολική Διαταραχή: Μια Ανασκόπηση Της Σύγχρονης Πραγματικότητας Της Νόσου Και Ο Ρόλος Της Τεχνολογίας Στη Μελλοντική Διαχείρισή Της Υπό Το Πρίσμα Του Μηχανικού Βιοϊατρικής Τεχνολογίας

Abstract

Η νόσος της διπολικής διαταραχής, αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντικό κοινωνικό, πολιτισμικό και οικονομικό πρόβλημα της σύγχρονης πραγματικότητας. Τόσο ως «μέλος» της γενικότερης ομάδας των συναισθηματικών διαταραχών, όσο και ως αυτόνομη διαδικασία, έχει αρνητικές συνέπειες τόσο για το άτομο που νοσεί όσο και για το περιβάλλον του. Η ίδια η φύση της διπολικής διαταραχής συνεπάγεται δυσκολίες στη διάγνωση της νόσου, καθιστώντας την παρακολούθηση μια αναγκαία διαδικασία, για την αποφυγή πιθανώς λανθασμένης κατηγοριοποίησης του ασθενούς σε άλλο είδος συναισθηματικής διαταραχής. Πρόκειται μεν για μια χρονοβόρα διαδικασία, αλλά μόνο στην περίπτωση που γίνεται διακριτός ο κύκλος της νόσου, επιτυγχάνεται ασφαλής διάγνωση. Αφού διαπιστωθεί η ύπαρξη της ασθένειας, επιλέγεται κάθε φορά ο καταλληλότερος θεραπευτικός «δρόμος» ανάλογα με το είδος και την ένταση του επεισοδίου. Για το σκοπό αυτό επιστρατεύονται διάφορα είδη φαρμάκων, όπως αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά, σταθεροποιητές διάθεσης, ενώ ξεχωριστή θέση στη φαρμακευτική παρέμβαση κατέχει το λίθιο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις δύο περιπτώσεις (επεισόδια μανίας και κατάθλιψης).Ο ρόλος του σύγχρονου μηχανικού βιοϊατρικής έγκειται αφενός στην υποβοήθηση της διάγνωσης της νόσου με την αντικατάσταση των συμβατικών έντυπων ερωτηματολογίων καταγραφής της συναισθηματικής κατάστασης με αντίστοιχα ηλεκτρονικά, που θα ενσωματώνουν όλα τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής πληροφορίας και της διαχείρισής της, και αφετέρου, με την ανάπτυξη κατάλληλων συστημάτων (π.χ βιοαισθητήρες ενσωματωμένους σε υφάσματα και ρούχα, φορητές συσκευές καταγραφής, τεχνικές αναγνώρισης προτύπων, αλγόριθμους πρόβλεψης και αποτίμησης κινδύνου κτλ.), στην ανίχνευση και επεξεργασία δεδομένων και πληροφοριών που θα βοηθήσουν τόσο στη βελτιστοποίηση των διαγνωστικών κριτηρίων όσο και στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της εκάστοτε θεραπευτικής μεθόδου. Στην παρούσα εργασία, αρχικά γίνεται μια εισαγωγική παρουσίαση της παθοφυσιολογίας και επιδημιολογίας του συνόλου των συναισθηματικών διαταραχών και ειδικότερα της νόσου της διπολικής διαταραχής. Ακολουθεί μια επισκόπηση των διαγνωστικών και θεραπευτικών προσεγγίσεων που εφαρμόζονται στην τρέχουσα ιατρική πρακτική όσον αφορά στη διαχείριση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου. Στη συνέχεια, αναλύονται οι συμβατικές μέθοδοι παρακολούθησης της ασθένειας, με εκτενή αναφορά στα έντυπα ημερολόγια απεικόνισης της ψυχικής κατάστασης που έχουν μέχρι σήμερα καθιερωθεί στην ιατρική πρακτική για το σκοπό αυτό. Ακολούθως, γίνεται εκτενής αναφορά στη συμβολή της τεχνολογίας στον τομέα της παρακολούθησης της ασθένειας και τις μεθόδους που έχουν αναπτυχθεί με την αξιοποίηση συστημάτων καταγραφής και επεξεργασίας των κατάλληλων βιοσημάτων, ανάλυσης κίνησης και φωνής του ασθενούς και προσαρμογής τεχνικών που χρησιμοποιούνται για άλλες ασθένειες και που έχουν ήδη δώσει αξιόπιστα αποτελέσματα. Τέλος, εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με το ρόλο της τεχνολογίας στην αποτελεσματική παρακολούθηση του ασθενούς και στην έγκαιρη διάγνωση τόσο των μανιακών όσο και των καταθλιπτικών επεισοδίων, περιορίζοντας έτσι τις ανεπιθύμητες εκδηλώσεις της διπολικής διαταραχής και ανοίγοντας παράλληλα το δρόμο για τη θεραπεία του ασθενούς.