Ο Φωτισμος Στις Κατοικιες Της Αρχαιας Ελλαδας

Abstract

While researching and examining the elements which indicate the lifestyle of ancientGreeks, one field is of special interest· the thorough study of illumination in ancientgreek houses, which has become a multi-science interest. Thus, the analyticalregistration of artifacts coming out of archaeological researches, creates the necessarymaterial which is used for the technical study of the artificial illumination in antiquity.One case, which is known for its well-preserved artifacts and the great quantity ofdescriptions about the architecture of its spaces, is the case of the two houses, thoughdifferent in type, of ancient Olynthus, which make this city the ideal point of interestand further investigation. These houses are the "House of Many Colors" and the"House A vii 4".The first one belongs to the Villa section of Olynthus and its name comes out ofthe fact that its walls and, generally, surfaces are painted in many and different colors.Despite being architecturally unusual, this villa bears all the characteristic features ofthe Olynthian house. The second house represents the normal typical house, with itssimple rooms and surfaces.In a special chapter of this thesis, there is an exact description of the entirety ofmeans used for illuminating the houses and spaces in general, in antiquity. Some ofthem, after being copied by a potter or otherwise, are being measured, using specialequipment, in order to calculate their luminous intensity at the N.T.U.A‘s LightingLaboratory. The most important of these means are different type of lamps, candlesand torches.In this thesis, all the elements which constitute parts of archaeological research areused in order to create room models, able to simulate well the ancient housingillumination. These models have to be a close representation and simulation of therooms and their furnishing and ,for that reason, great importance is given to thoseparts of the rooms that affect the illumination. The luminous intensity’s measurementsof the copied means of illumination are used for designing the polar distributiondiagrams. Some of these diagrams, after being designed using a special software, areimported to the models of the two ancient Olynthian houses, in order to simulate theirartificial illumination. In the final part of the thesis, the ability of these ancient meansof artificial illumination to satisfy the daily needs of the ancient Greeks is examined,having always in mind the existing conditions and lifestyle.Στην αναζήτηση και εξέταση όλο και περισσότερων στοιχείων που αφορούν στον τρόποζωής των αρχαίων Ελλήνων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συστηματική μελέτη τουφωτισμού των κατοικιών της αρχαίας Ελλάδας, το οποίο και αποτελεί αντικείμενοδιεπιστημονικού ενδιαφέροντος. Ως εκ τούτου, ευρήματα από αρχαιολογικές έρευνες και ηαναλυτική καταγραφή τους δίνουν όλο το απαραίτητο υλικό που αξιοποιείται ώστε ναμελετηθεί τεχνικά ο φωτισμός στην αρχαιότητα. Περίπτωση καλής κατάστασης ευρημάτωνκαι πληθώρας περιγραφών της αρχιτεκτονικής των χώρων αποτελούν οι δύο διαφορετικούτύπου κατοικίες της αρχαίας Ολύνθου, οι οποίες καθιστούν την πόλη αυτή ιδανική περίπτωσηγια διερεύνηση. Οι κατοικίες αυτές είναι το "House of Many Colors" και το "House A vii 4".Η πρώτη κατοικία εντάσσεται στην κατηγορία της βίλλας, της οποίας το όνομα οφείλεταιστα πολλά και διαφορετικά χρώματα και υλικά των επιφανειών των εσωτερικών χώρων της.Παρά την ιδιόμορφη κατασκευή της, η βίλλα παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά στοιχείαενός Ολυνθιακού σπιτιού. Η δεύτερη κατοικία αποτελεί το τυπικό κανονικό σπίτι, με απλούςχώρους και γραμμές.Όλα τα γνωστά μέσα φωτισμού που χρησιμοποιούνται κατά την αρχαιότηταπεριγράφονται και αναλύονται σε ειδικό κεφάλαιο της εργασίας. Ορισμένα από αυτά, ταοποία αντιγράφτηκαν σε εργαστήριο κεραμικής αλλά και χειροποίητα, χρησιμοποιούνται ωςαντικείμενα μέτρησης της φωτεινής έντασής τους στο Εργαστήριο Φωτοτεχνίας του ΕΜΠ μεχρήση ειδικών οργάνων. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι διάφορα είδη λύχνων επίπλευσης,λύχνοι αναρρόφησης με διαφορετικά φυτίλια, κεριά και δάδες.Στα πλαίσια της παρούσας διπλωματικής εργασίας αξιοποιούνται όλα τα στοιχεία τηςαρχαιολογικής έρευνας και δημιουργούνται κατάλληλα μοντέλα των εσωτερικών χώρων γιατην όσο το δυνατό καλύτερη προσομοίωση του φωτισμού των αρχαίων κατοικιών. Ταμοντέλα αυτά κατασκευάζονται με βασικό γνώμονα την όσο το δυνατόν πιο πιστήαναπαράσταση των χώρων και της επίπλωσής τους και με ιδιαίτερη βαρύτητα στα στοιχείαεκείνα που επηρεάζουν την ποιότητα του φωτισμού. Χρησιμοποιούνται μετρήσεις τηςφωτεινής έντασης των αντιγράφων φωτιστικών μέσων της αρχαιότητας, ώστε να σχεδιαστούνσε ειδικό λογισμικό τα διαγράμματα πολικής κατανομής της φωτεινής έντασης αυτών καιστην συνέχεια, ορισμένα από τα αρχεία αυτά εισάγονται στα μοντέλα των εσωτερικών χώρωντων δύο κατοικιών της αρχαίας Ολύνθου προκειμένου να προσομοιωθεί ο τεχνητός φωτισμόςτους. Τέλος, εξετάζεται και διαπιστώνεται η δυνατότητα των μέσων τεχνητού φωτισμού ναικανοποιούν τις ανάγκες της καθημερινότητας των ανθρώπων της εποχής αυτής,λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε.