Κριτήρια επιρροής της ανθρώπινης κινητικότητας και μέθοδοι μοντελοποίησης αυτής για τον εντοπισμό αγνοούμενων ανηλίκων

Abstract

Ο εντοπισμός αγνοούμενων ανθρώπων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που απασχολεί συχνά τη σύγχρονη κοινωνία. Συγκεκριμένα, όσον αφορά στην υποκατηγορία των αγνοούμενων ανηλίκων, το πρόβλημα φαίνεται να λαμβάνει αρκετά μεγάλες διαστάσεις. Ενδεικτικά, το 2018 καταγράφηκαν συνολικά 6.221 νέες υποθέσεις εξαφάνισης για την Ευρώπη και 191 για την Ελλάδα. Από τα διάφορα χρησιμοποιούμενα συστήματα ενημέρωσης και αναζήτησης αγνοούμενων ανθρώπων, ένα από τα πιο γνωστά στο ευρύτερο κοινό αποτελεί το σύστημα εντοπισμού αγνοούμενων παιδιών Amber Alert. Το συγκεκριμένο σύστημα αξιοποιεί τους απλούς πολίτες μέσω της έννοιας της συλλογικής ευαισθητοποίησης, αφού χρησιμοποιεί τους κινούμενους ανθρώπους ως παρατηρητές του χώρου ικανούς να δώσουν σημαντικές πληροφορίες στις αρμόδιες αρχές γύρω από κάποια εξαφάνιση. Με αφορμή αυτό, αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η μελέτη των στοιχείων που επηρεάζουν το χρόνο εύρεσης και αναγνώρισης αγνοούμενων ανηλίκων. Αναλύθηκαν λοιπόν τα κριτήρια επιρροής της ανθρώπινης κινητικότητας σε γεωγραφικό χώρο, δίνοντας ωστόσο έμφαση σε αστικές περιοχές έναντι αγροτικών ή άλλων περιοχών. Τα κριτήρια αυτά αναφέρονται στις διάφορες κινήσεις των πολιτών στο χώρο και το χρόνο ανεξάρτητα από κάποια πιθανή εξαφάνιση ανηλίκου. Τα κυριότερα από τα κριτήρια επιρροής αποτελούν η ηλικία ενός ανθρώπου, το γένος του, η μορφή ζωής του, τα κοινωνικά ή οικονομικά του χαρακτηριστικά, ο τρόπος μετακίνησης του, η υγεία του, το κοινωνικό του δίκτυο και η συμπεριφορά του. Κριτήρια που επηρεάζουν ακόμη αποτελούν οι καιρικές συνθήκες όπως επίσης και η χρονική στιγμή μέσα στη μέρα που πραγματοποιείται η οποιαδήποτε κίνηση. Εντοπίστηκαν επίσης οι συχνότερα χρησιμοποιούμενες μέθοδοι μοντελοποίησης της ανθρώπινης κινητικότητας και των μοτίβων αυτής. Μεταξύ αυτών καταγράφηκαν οι καταλληλότερες τεχνικές μηχανικής εκμάθησης για την παραμετροποίηση των μοντέλων, τα γενικά κινητικά μοντέλα, οι σύγχρονες πηγές δεδομένων που αξιοποιούνται και τα διάφορα συστήματα μέτρησης. Αυτό πραγματοποιήθηκε μέσω της εκτενούς επισκόπησης της βιβλιογραφίας, γεγονός που αποκάλυψε και το ευρύ φάσμα του πεδίου εφαρμογής των μοντέλων της ανθρώπινης κινητικότητας. Διαπιστώθηκε τέλος πως ο χρόνος για την εύρεση και αναγνώριση εξαφανισμένων παιδιών δεν αποτελεί αποκλειστικά ζήτημα των κινήσεων των πολιτών. Είναι συνάρτηση και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που παρουσιάζουν οι διάφορες υποθέσεις εξαφάνισης. Για το λόγο αυτό διαμορφώθηκαν και αναλύθηκαν οι κατηγορίες, στις οποίες διαχωρίζονται οι υποθέσεις αγνοούμενων παιδιών, και ο τρόπος που η κάθε κατηγορία μπορεί να αποτελεί ένδειξη για τη διαφορετική συμπεριφορά στην κίνηση του αγνοούμενου παιδιού και τα πιθανά μέρη εντοπισμού του. Οι κυριότερες από αυτές αφορούν στην απαγωγή ενός παιδιού που αγνοείται από οικογενειακό ή τρίτο πρόσωπο αλλά και στην οικειοθελή ή μη απομάκρυνση ενός ανηλίκου από το χώρο διαμονής του. Η καταγραφή αυτή επικεντρώθηκε στην ξεχωριστή αναφορά αυτών των στοιχείων για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και την Ευρώπη. Ειδική αναφορά έγινε φυσικά και στα στοιχεία που αφορούν στο χώρο της Ελλάδας για το έτος 2018.