Η Ενεργειακή Φτώχεια στην Ευρώπη και την Ελλάδα: Διερεύνηση της Παρούσας Κατάστασης και Αξιολόγηση Πιθανών Μέτρων Ανακούφισης

Abstract

Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα στον σύγχρονο κόσμο και επηρεάζει πολίτες από όλες τις πληθυσμιακές ομάδες. Εντοπίζεται σε δύο μορφές: Αδυναμία πρόσβασης στις υπηρεσίες ενέργειας για τους πολίτες αναπτυσσόμενων χωρών, και δυσανάλογα μεγάλο κόστος παροχής υπηρεσιών ενέργειας για τους πολίτες των ανεπτυγμένων. Αποτελεί μία ευρέως αναγνωρισμένη κοινωνική πρόκληση αφού η μη ικανοποίηση των βασικών ενεργειακών αναγκών των πολιτών, οδηγεί σε σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής τους. Η ενεργειακή φτώχεια ορίζεται και διερευνάται με ποσοτικούς και υποκειμενικούς δείκτες, πράγμα που καθιστά πιο κατανοητά τα αίτια πρόκλησης του φαινομένου, αλλά ταυτόχρονα περιπλέκει τον χειρισμό του ζητήματος τόσο σε Ευρωπαικό, όσο και σε Παγκόσμιο επίπεδο. Στην παρούσα διπλωματική εργασία χρησιμοποιείται ο δείκτης 10%, σύμφωνα με τον οποίο ενεργειακά φτωχός είναι ο πολίτης που καλείται να δαπανήσει ποσοστό 10% και επιπλέον του ετήσιου εισοδήματός του, για να επικρατούν συνθήκες θερμικής άνεσης στο εσωτερικό της κατοικίας του. Προκειμένου να διερευνηθεί η έκταση του προβλήματος σήμερα, γίνεται ανασκόπηση της κατάστασης που επικρατεί στην Ευρωπαική Επικράτεια, καθώς και τον αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισης που εφαρμόζουν σήμερα τα κράτη- μέλη. Στη συνέχεια, γίνεται εκτενής διερεύνηση του προβλήματος στην Ελλάδα, σε 8 πόλεις που ανήκουν στις 4 κλιματικές ζώνες της χώρας και παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις στις ετήσιες ανάγκες για θέρμανση και ψύξη. Υπολογίζονται οι ετήσιες ενεργειακές ανάγκες για το ίδιο πρότυπο κτίριο, μεταβάλλοντας μόνο την τοποθεσία του, για να παρουσιαστεί η σφοδρότητα του προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι πολίτες στο σύνολο της Ελληνικης επικράτειας. Σε επόμενο στάδιο, πραγματοποιείται μια πρόβλεψη της εξέλιξης του προβλήματος στο μέλλον και μια ανασκόπηση των υφιστάμενων μέτρων αντιμετώπισης, προκειμένου να διαπιστωθούν τα κύρια αίτια πρόκλησης του προβλήματος καθώς και οι αποτελεσματικοί τρόποι για την εξάλειψή τους. Τέλος, βάσει όλης της προηγούμενης διερεύνησης, προτείνονται μερικοί βασικοί άξονες, για χάραξη των ενεργειακών πολιτικών του μέλλοντος, έτσι ώστε η αντιμετώπιση του προβλήματος να είναι στοχευμένη και αποτελεσματική.