Συσχέτιση Συναισθηματικής Απόκρισης και Κυματομορφών Ηχοχρώματος των Αναλογικών Synthesizer

Abstract

Η μουσική είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους τρόπους επικοινωνίας συναισθήματος στον σύγχρονο πολιτισμό. Από τις διαφημίσεις και τον κινηματογράφο μέχρι τις κλινικές εφαρμογές της μουσικής ιατρικής, η εμβάθυνση στο πως επηρεάζει ο ήχος τα ανθρώπινα συναισθήματα μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες στη σύνθεση αλλά και τη χρήση του ήχου και της μουσικής. Ενώ η μουσική ακαδημαϊκή θεωρία έχει μοντελοποιήσει με διάφορους τρόπους τις συναισθηματικές αποκρίσεις με βάση το ρυθμό, την αρμονία, τις νότες, δεν μπορεί να περιγράψει ικανοποιητικά τη συσχέτιση συναισθήματος και ηχοχρώματος. Το ηχόχρωμα αποτελεί την χαρακτηριστική εκείνη χροιά με βάση την οποία το ανθρώπινο αυτί μπορεί να ξεχωρίσει ένα μουσικό όργανο από ένα άλλο.

Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας, ερευνάται η συσχέτιση του συναισθήματος της χαράς και της λύπης με τις κυματομορφές που χρησιμοποιεί ένα αναλογικό synthesizer προκειμένου να συνθέσει ηχοχρώματα. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να χαρτογραφηθεί συγκεκριμένη συναισθηματική απόκριση ενός ακροατή με βάση τους τύπους των κυματομορφών που συνθέτουν τον ήχο. Οι παλμοί που αποτελούν ένα τέτοιο ηχόχρωμα μπορούν να είναι ο ημιτονικός, ο τριγωνικός, ο τετραγωνικός και ο πριονωτός. Στόχος είναι να μπορέσει ο μηχανικός ήχου ή ο μουσικός να μπορεί να γνωρίζει ποιές κυματομορφές να χρησιμοποιήσει ανάλογα με το τι συναισθηματικό αποτέλεσμα επιδιώκει σε οποιαδήποτε εφαρμογή απαιτεί sound design, ή σύνθεση μουσικής.

Ύστερα από ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας η οποία ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη στο ζήτημα του ηλεκτρονικού ηχοχρώματος, δημιουργήθηκε με τη χρήση του Ableton Live 10 και του Audacity ένα ερωτηματολόγιο με βάση το δυαδικό διακριτό ψυχοακουστικό μοντέλο με τις διαστάσεις “Χαρούμενος” και “Θλιμμένος” το οποίο επιλέχθηκε με στόχο να είναι εύκολα κατανοητό από τον ακροατή. Το ερωτηματολόγιο περιείχε όλες τις δυνατές συγκρίσεις μεταξύ όλων των δυνατών ηχοχρωμάτων που μπορεί να κατασκευάσει ένα synthesizer με δύο ταλαντωτές, συνδυάζοντας τις κυματομορφές που αναφέρθηκαν παραπάνω. Σε κάθε ερώτηση, παίζονταν με τα δύο ηχοχρώματα υπό σύγκριση δύο μείζονες ή δύο ελάσσονες συγχορδίες, οι οποίες σύμφωνα με την μουσική θεωρία εγείρουν χαρά και θλίψη αντίστοιχα. Ο ακροατής έπρεπε στη συνέχεια να επιλέξει ποιά συγχορδία του ακουγόταν περισσότερο χαρούμενη στην περίπτωση που είχαμε δύο μείζονες συγχορδίες ή περισσότερο θλιμμένη στην περίπτωση που είχαμε δύο ελάσσονες συγχορδίες. Προέκυψαν 21 συγκρίσεις και 42 ερωτήσεις. Οι απαντήσεις των 15 μελών του δείγματος δέχθηκαν στατιστική επεξεργασία με τη χρήση του Point Biserial μέτρου συσχέτισης. Τα αποτελέσματα έδειξαν όντως στατιστική συσχέτιση μεταξύ των διαστάσεων του ψυχοακουστικού μοντέλου και των κυματομορφών.. Συγκεκριμένα, ο ημιτονικός και ο τριγωνικός παλμός συσχετίστηκαν από το δείγμα με τον χαρακτηρισμο “Θλιμμένος” ενώ ο τετραγωνικός και ο πριονωτός παλμός με τον χαρακτηρισμό “Χαρούμενος”. Περαιτέρω έρευνες πάνω στο θέμα μπορούν να επεκτείνουν τη μελέτη και σε πολυδιάστατα ψυχοακουστικά μοντέλα με πιο εκτενή δειγματοληψία, ώστε να γενικευθεί η συσχέτιση που δείχθηκε στα πλαίσια της παρούσας εργασίας.