Διερεύνηση Δυνατοτήτων Χρηματοδότησης Ενεργειακά Αποδοτικών Επενδύσεων

Abstract

Στόχος της παρούσας διπλωματικής ήταν να εξετάσει τους κύριους παράγοντες (σημασία, εμπόδια και χρηματοδότηση) που επηρεάζουν τη χρηματοδότηση ενεργειακά αποτελεσματικών επενδύσεων. Για την προσέγγιση του στόχου αυτού χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά δευτερογενή δεδομένα. Καταρχάς, βρέθηκε ότι η σημασία της πραγματοποίησης ενεργειακά αποτελεσματικών επενδύσεων έχει υπογραμμιστεί από αρκετούς συγγραφείς. Πιο συγκεκριμένα, η ανάλυση της βιβλιογραφίας ανέδειξε τα εξής οφέλη: είναι επενδύσεις που είναι φιλικές προς το περιβάλλον, μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, συμβάλλουν στην εξοικονόμηση χρηματικών πόρων, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας διαμορφώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας της πράσινης οικονομίας, μειώνουν το κόστος ενέργειας, βελτιώνουν την ενεργειακή ασφάλεια και τονώνουν την ανταγωνιστικότητα της ενεργειακής αγοράς. Παράλληλα, τα εμπόδια που αντιμετωπίζονται στη χρηματοδότηση ενεργειακά αποδοτικών επενδύσεων είναι πολλαπλά και αφορούν τους τελικούς χρήστες, τους επενδυτές και τις Εταιρείες Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών(Energy Service Companies-ESCOs). Για τις δυο πρώτες κατηγορίες τα πιο σημαντικά εμπόδια είναι: η έλλειψη πρόσβασης σε μηχανισμούς χρηματοδότησης, η χαμηλή αποδοτικότητα της επένδυσης με αυστηρά οικονομικούς όρους, η έλλειψη γνώσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με τα οφέλη των ενεργειακά αποδοτικών επενδύσεων, ο υψηλός βαθμός διαφοροποίησης των κινήτρων μεταξύ των εμπλεκόμενων ομάδων, το ελλιπές θεσμικό πλαίσιο, το υψηλό κόστος εξοπλισμού, κτλ. Όσον αφορά τις ESCOs, παρατηρείται μη θεσμοθέτηση ικανοποιητικών κινήτρων από τα κράτη, έλλειψη ενδιαφέροντος και ευαισθητοποίησης, έλλειψη υποστήριξης από τον τραπεζικό τομέα, υψηλό κόστος λειτουργίας και σύναψης συμβάσεων (κυρίως σε ανεπτυγμένες οικονομίες), ελλείψεις κεφαλαίων και εμπιστοσύνης απέναντι στον συγκεκριμένο τύπο εταιρειών. Για να υπερπηδηθούν τα προαναφερθέντα εμπόδια απαιτείται η ευρύτερη ευαισθητοποίηση των εμπλεκόμενων ομάδων σχετικά με τα περιβαλλοντικά ζητήματα και τα οφέλη των ενεργειακά αποδοτικών επενδύσεων. Επίσης, απαιτείται η μερική αλλαγή της νοοτροπίας των εμπλεκομένων, που δεν πρέπει να εστιάζει αποκλειστικά στην επίτευξη βραχυχρόνιου κέρδους, αλλά στη σταθερή και μακροχρόνια ανάπτυξη, λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Τέλος, η έρευνα έδειξε ότι έχει αναπτυχθεί μια υψηλή τεχνογνωσία σχετικά με τη δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλείων για την πραγματοποίηση ενεργειακά αποτελεσματικών επενδύσεων. Η τεχνογνωσία αυτή συνδυάζει τη λήψη κεφαλαίων από διαφορετικές πηγές με στόχο την όσο το δυνατόν καλύτερη αξιοποίησή τους. Ειδικότερα, διακρίνονται τα εξής βασικά μοντέλα χρηματοδότησης ενεργειακά αποτελεσματικών επενδύσεων: 1) ανακαίνιση κατοικιών με εγγυήσεις του δημοσίου απέναντι στις τράπεζες, 2) δημιουργία ενιαίου ταμείου αστικής ανάπτυξης, 3) υποστήριξη της λειτουργίας των ESCOs, 4) χορήγηση πράσινων δάνειων, 5) δάνεια ενεργειακής απόδοσης και 6) μοντέλα ανανέωσης των κεφαλαίων. Το κάθε ένα από αυτά τα μοντέλα έχει διακριτά χαρακτηριστικά, πλεονεκτήματα αλλά και περιορισμούς. Οι εμπλεκόμενοι φορείς πρέπει να χρησιμοποιήσουν το κατάλληλο εργαλείο που ταιριάζει με τις ενεργειακές τους ανάγκες. Εν κατακλείδι, η ενεργειακή αποδοτικότητα έχει να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στην αντιμετώπιση των καθημερινών αναγκών και στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος για την κοινωνία και τις επόμενες γενιές. Σε αυτό το πλαίσιο, απαιτείται η ενίσχυση της ευελιξίας των χρηματοδοτικών μοντέλων με στόχο να γίνει ακόμα πιο εύκολη η πραγματοποίηση ενεργειακά αποτελεσματικών επενδύσεων.