ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΦΕΡΡΟΚΕΝΙΟΥ ΓΙΑ ΦΩΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

Abstract

Η χρήση της φωτεινής ακτινοβολίας για την θεραπεία διαφόρων δερματικών παθήσεων όπως η ψωρίαση συναντάται από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Η φωτοδυναμική θεραπεία (PDT), συνδυάζοντας μία πηγή φωτός, μία φωτοευαίσθητη ουσία και οξυγόνο επάγει τοξικότητα στα καρκινικά κύτταρα. Αν και οι τρεις αυτοί παράγοντες δεν είναι τοξικοί από μόνοι τους, ο συνδυασμός τους οδηγεί σε κυτταρικό θάνατο. Κατά την PDT χορηγείται στον ασθενή, συνήθως ενδοφλέβια, η φωτοευαίσθητη ουσία η οποία συσσωρεύεται επιλεκτικά στους καρκινικούς όγκους. Με την ακτινοβόληση του όγκου, σε κατάλληλο μήκος κύματος που αντιστοιχεί στη ζώνη απορρόφησης του, παρουσία οξυγόνου ενεργοποιείται μια σειρά από αντιδράσεις που οδηγούν στην παραγωγή ελευθέρων ριζών ή στη δημιουργία μονήρους οξυγόνου. Έτσι, τα καρκινικά κύτταρα θανατώνονται μέσω της τοξικότητας που επάγεται. Η PDT είναι μία πολλά υποσχόμενη μέθοδος, το μέλλον της οποίας είναι συνδεδεμένο με την διαρκή έρευνα. Παράγοντες όπως η επιλεκτικότητα συγκέντρωσης της φωτοευαίσθητης ουσίας, ο χρόνος αποβολής της από τον οργανισμό, οι φωτοφυσικές και φωτοχημικές της ιδιότητες, η ικανότητα της για παραγωγή ελευθέρων ριζών, καθορίζουν την αποτελεσματικότητα της PDT. Στην παρούσα εργασία πραγματοποιείται μελετη της ουσίας δικυανοβινυλοφερροκένιο, για χρήση της κατά την PDT ως φωτοευαισθητοποιητής. Η εν λόγω ουσία ανήκει στην οργανομεταλλική οικογένεια ουσιών που καλούνται φερροκένια. Ο ιδιαίτερος τρόπος σύνδεσης του ατόμου σιδήρου με τους αρωματικούς δακτυλίους προσδίδει στις παραπάνω ουσίες ποικίλες και χρήσιμες ιδιότητες. Αν και το δικυανοβινυλοφερροκένιο δεν έχει λάβει μεγάλη ερευνιτική προσοχή, η μελέτη των φωτοφυσικών του χααρακτηριστικών μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για την πιθανή αξιοποίησή του ως φωτοευαισθητοποιητής. Ο σχεδιασμός και η σύνθεση της ένωσης πραγματοποιήθηκαν από την Δρ. Μαρίνα Σαγνού, Ερευνήτρια Γ' Βαθμίδας, στο Ινστιτούτο Βιοεπιστημών & Εφαρμογών, του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» Αρχικά, πραγματοποιείται μελέτη των φωτοφυσικών ιδιοτήτων τόσο του διαλύματος δικυανοβινυλοφερροκενίου. Πιο συγκεκριμένα, διεξάγονται φασματοσκοπικές μελέτες απορρόφησης και φθορισμού για διαφορετικές συγκεντρώσεις και διαλύτες. Αναπτύσσεται διάταξη ακτινοβόλησης, βασιζόμενη σε πράσινο led, για τη φωτεινή ενεργοποίηση του δικυανοβινυλοφερροκενίου και μελετάται η φωτοσταθερότητα και η ικανότητα παραγωγής ελευθέρων ριζών. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν για τη μελλοντική χρήση του δικυανοβινυλοφερροκενίου ως φωτοευαισθητοποιητής, είναι μηκτά, καθώς παρουσιάζεται απορρόφηση και παραγωγή ελευθέρων ριζών αλλά ανεπαίσθητος φθορισμός.