Ο ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζει πως μπορούν να συνδράμουν την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας οι ενεργειακές κοινότητες σε Ευρώπη και Ελλάδα. Οι προκλήσεις που συνδέονται με την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την κατάρρευση της εμπιστοσύνης μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας είναι όλο και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν με τη χρήση τυπικών διπλωματικών, οικονομικών, ρυθμιστικών και νομοθετικών εργαλείων που καθιερώνονται στην ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική. Μπορεί κάλλιστα η κρίση να προκαλέσει μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι Ευρωπαίοι προσεγγίζουν, εφαρμόζουν, ακόμη και κατανοούν την ενεργειακή πολιτική. Η έννοια της «ενεργειακής κοινότητας» συμβάλλει σημαντικά στη βιώσιμη τοπική παραγωγή και παροχή ενέργειας, αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν κινητήρια δύναμη για τη μετάβαση σε ένα πιο αποκεντρωμένο, αποτελεσματικό, βιώσιμο και δημοκρατικό σύστημα. Λαμβάνοντας υπόψη το αυξανόμενο ενδιαφέρον για αυτόν τον τομέα, η παρούσα εργασία στοχεύει να βελτιώσει την κατανόηση των κοινωνικών ρυθμίσεων, των τεχνικών σχεδίων και των επιπτώσεων των ενεργειακών κοινοτήτων. Οι κοινωνικές ρυθμίσεις των ενεργειακών κοινοτήτων συζητούνται σε σχέση με τους διαφορετικούς φορείς, τους ρόλους και τις αλληλεπιδράσεις τους. Τότε, η εργασία εξετάζει τις τεχνικές πτυχές του σχεδιασμού διαφόρων τοπικών ενεργειακών συστημάτων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τους στόχους των μελών της ενεργειακής κοινότητας και των εξωτερικών παραγόντων. Στα πρώτα κεφάλαια, γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης και των βασικών εννοιών όπως η ενεργειακή μετάβαση και η ενεργειακή δημοκρατία. Στο επόμενο κεφάλαιο ακολουθούν οι Ενεργειακές Κοινότητες (ΕΚΟΙΝ) καθώς και οι κοινωνικές ρυθμίσεις, οι ρόλοι και οι αλληλεπιδράσεις προκειμένου να γίνει κατανοητός ο τρόπος λειτουργίας και τα πολλαπλά οφέλη από την εφαρμογή τους. Ακολουθεί η ανάλυση των μοντέλων των ΕΚΟΙΝ σε Ελλάδα και Ευρώπη καθώς και τα έργα με τα μέτρα στήριξης. Τέλος, για την καλύτερη κατανόηση του θεσμού των ΕΚΟΙΝ παρουσιάζονται τα συμπεράσματα με τα κύρια οφέλη, τα εμπόδια και τις προοπτικές εφαρμογής των ΕΚΟΙΝ σε εγχώριο και ευρωπαϊκό επίπεδο.