Συγκριτική αξιολόγηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας στη νήσο Πάτμο με τη χρήση Πολυκριτήριας Ανάλυσης

Abstract

Το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας αναδεικνύεται πανευρωπαϊκά ως ένα σύνθετο και πολύπλευρο ζήτημα με σημαντικούς κινδύνους για τη διαβίωση των πολιτών. Η επίδραση και αλληλεξάρτηση διαφόρων παραγόντων όπως η συνεχής αύξηση των τιμών ενέργειας, η αδυναμία των εισοδημάτων να καλύψουν τους λογαριασμούς των νοικοκυριών, η χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, οι ραγδαίες εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν αποδεδειγμένα αρνητικές συνέπειες, οι οποίες εντείνουν την κοινωνική ανισότητα και την ενεργειακή φτώχεια. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού θεωρείται ενεργειακά φτωχό. Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί πέρα από ευρωπαϊκές ή εθνικές πολιτικές, και δράσεις σε τοπικό επίπεδο. Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση και η αξιολόγηση εναλλακτικών σεναρίων δράσεων αντιμετώπισης του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας στο νησί της Πάτμου, με τη χρήση πολυκριτήριας ανάλυσης. Αφού γίνεται εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά και τα κτίρια του οικιακού τομέα στο νησί, εξετάζονται πέντε (5) εναλλακτικά σενάρια δράσεων, τα οποία περιέχουν μέτρα ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακής δημοκρατίας για την ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών. O σχεδιασμός των δράσεων στα περισσότερα σενάρια περιλαμβάνει την ανάπτυξη Ενεργειακής Κοινότητας, όπου ο Δήμος θα αναλάβει τον ρόλο του παράγοντα συντονισμού και υποστήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών μέσω εφαρμογής εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού. Για την αξιολόγηση των δράσεων, χρησιμοποιούνται συνολικά 8 δείκτες επίδοσης οι οποίοι επιλέχθηκαν με βάση τα χαρακτηριστικά της νησιωτικής περιοχής και τις κύριες συνιστώσες του προβλήματος προς επίλυση. Για την υποστήριξη της απόφασης επιλογής του βέλτιστου σεναρίου δράσεων ακολουθείται μια ολιστική προσέγγιση, η οποία, προβλέπει συμμετοχική διαδικασία που λαμβάνει υπόψη τις απόψεις του Δήμου, των πολιτών και των ειδικών στον καθορισμό της σπουδαιότητας των κριτηρίων αξιολόγησης, υιοθετεί αναλυτική μεθοδολογία υπολογισμού των δεικτών, και στηρίζεται στην εφαρμογή αποτελεσματικής μεθόδου πολλαπλών κριτηρίων και τη συγκριτική αξιολόγηση των σεναρίων, καταλήγοντας σε εκείνο το οποίο μεγιστοποιεί τα οφέλη για τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους κατοίκους του νησιού.