Μηχανισμοί παιχνιδοποίησης για τον σχεδιασμό δραστηριοτήτων κοινωνικής και συναισθηματικής μάθησης

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί να δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τον συγκερασμό δύο διακριτών αντικειμένων, αυτό της συναισθηματικής νοημοσύνης και αυτό της παιχνιδοποίησης, ή αλλιώς της υιοθέτησης χαρακτηριστικών παιχνιδιού σε περιβάλλοντα που δεν έχουν ως απόλυτο στόχο αμιγώς την ψυχαγωγία. Η συναισθηματική νοημοσύνη περιλαμβάνει μία ευρύτατη ποικιλία κρίσιμων ικανοτήτων τόσο σε ατομικό επίπεδο, όπως η αυτεπίγνωση και η αυτορρύθμιση, όσο και σε συλλογικό επίπεδο, όπως οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις. Η έγκαιρη καλλιέργεια ανάλογων δεξιοτήτων αναγνωρίζεται ως απαραίτητη και καθοριστική για την ολιστική ανάπτυξη κάθε παιδιού, αφού το εφοδιάζει επαρκώς ώστε να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής και να συσχετίζεται αποτελεσματικά με τους γύρω του. Οι δυνατότητες της παιχνιδοποίησης για κίνηση τους ενδιαφέροντος και επιμόρφωση, την καθιστούν ισχυρό παιδαγωγικό εργαλείο. Η βαθιά επιρροή του παιχνιδιού στην εμβύθιση και το κίνητρο, σε συνδυασμό με τους ψυχολογικούς μηχανισμούς, τις τεχνικές παιχνιδοποίησης και την προσαρμογή στις διάφορες ηλικιακές ομάδες ενισχύουν περεταίρω τη δυνατότητα καλλιέργειας της συναισθηματικής νοημοσύνης. Έτσι, η εν λόγω διπλωματική εκκινεί από μία ενδελεχή βιβλιογραφική έρευνα που αφορά τα μοντέλα συναισθηματικής νοημοσύνης, τις κοινωνιομετρικές τεχνικές και τις τεχνικές παιχνιδοποίησης. Στον πυρήνα της όμως βρίσκεται ο ενδελεχής σχεδιασμός σεναρίων παιχνιδιού, ειδικά διατυπωμένων για να βελτιώσουν τη συναισθηματική και κοινωνική νοημοσύνη των παιδιών διαφόρων ηλικιών. Αυτά τα σενάρια στοχεύουν σε μία γκάμα όψεων της συναισθηματικής νοημοσύνης όπως είναι η ενσυναίσθηση, η επίλυση διαφορών και η αποτελεσματική επικοινωνία. Τέλος, επιχειρούνται κάποιες πρώιμες προτάσεις υλοποίησης αυτών των σεναρίων παιχνιδιών, κυρίως με τη βοήθεια του διαδικτυακού εργαλείου scratch, ώστε να διαφανεί η δυναμική που αυτά έχουν όταν εφαρμόζονται στην πράξη.