Εφαρμογή της ΑΠΕΑ (Αρχή της Προτεραιότητας στην Ενεργειακή Απόδοση) στον Δημοτικό Ενεργειακό και Κλιματικό Σχεδιασμό

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει την εφαρμογή της Αρχής της Προτεραιότητας στην Ενεργειακή Απόδοση (ΑΠΕΑ) στο πλαίσιο του δημοτικού ενεργειακού και κλιματικού σχεδιασμού στην Ελλάδα. Η προτεραιότητά στην ενεργειακή απόδοση εισήχθη στην ευρωπαϊκή πολιτική το 2016 με τη δέσμη μέτρων «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους», ενώ η ΑΠΕΑ απέκτησε νομική υπόσταση το 2023 με την αναθεωρημένη Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση. Η ΑΠΕΑ αποτελεί μια καινοτόμο αρχή της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει ως στόχο να ενισχύσει τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ως βασικό εργαλείο για την επίτευξη των ευρωπαϊκών ενεργειακών και κλιματικών στόχων για το 2030 και το 2050. Ωστόσο, παρά την ενσωμάτωση της ΑΠΕΑ στις εθνικές στρατηγικές μέσω των Εθνικών Σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), η ενσωμάτωσή της σε τοπικό επίπεδο παραμένει περιορισμένη λόγω διοικητικών, θεσμικών και χρηματοδοτικών προκλήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα διπλωματική εργασία παρουσιάζει μια εις βάθος ανάλυση της έννοιας και των βασικών στοιχείων της ΑΠΕΑ, καθώς και του ευρωπαϊκού και του ελληνικού νομικού και θεσμικού πλαισίου, που διέπει τον δημοτικό ενεργειακό και κλιματικό σχεδιασμό. Παράλληλα, η ανάλυση του ενεργειακού και κλιματικού σχεδιασμού του Δήμου Νεμέας παρέχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, αναδεικνύοντας τα εμπόδια και τις δυνατότητες για την εφαρμογή της ΑΠΕΑ στους επιμέρους τομείς του δημοτικού σχεδιασμού. Επιπλέον, γίνεται αξιολόγηση της ετοιμότητας των ελληνικών Δήμων για την ενσωμάτωση της ΑΠΕΑ, χρησιμοποιώντας μια πενταβάθμια κλίμακα σε συνδυασμό με ανάλυση SWOT. Τέλος, διατυπώνονται προτάσεις πολιτικής με στόχο τη διευκόλυνση της εφαρμογής της ΑΠΕΑ σε δημοτικό επίπεδο, συμβάλλοντας έτσι στην επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων για την ενεργειακή αποδοτικότητα και την κλιματική ουδετερότητα. Μέσα από αυτή την ερευνητική προσπάθεια, η παρούσα διπλωματική εργασία φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα εργαλείο αναφοράς για τις δημοτικές αρχές, αναδεικνύοντας τη σημασία της ενεργειακής απόδοσης σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και διεθνώς ασταθές περιβάλλον.