Το μέλλον της βιοοικονομίας στην Ελλάδα : βιομάζα και ενέργεια και υλικά από βιομάζα

Abstract

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η βιοοικονομία μπορεί να ορισθεί ως: «εκείνο το τμήμα οικονομίας το οποίο κάνει χρήση των ανανεώσιμων οργανικών πόρων προερχόμενων από τη γη και τη θάλασσα - όπως οι καλλιέργειες, τα δάση, τα ψάρια, τα ζώα και οι μικροοργανισμοί - προκειμένου να παραχθούν τρόφιμα, υλικά και ενέργεια». Σε μια εναλλακτική προσέγγιση, «η βιοοικονομία συνδέεται με τη βιώσιμη παραγωγή και μετατροπή της βιομάζας (κάθε υλικού βιολογικής προέλευσης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη), με στόχο μια σειρά από προϊόντα και χρήσεις που αφορούν τη διατροφή, την υγεία, τα βιομηχανικά προϊόντα και την ενέργεια, όπου η ανανεώσιμη βιομάζα περιλαμβάνει κάθε βιολογικό υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη. Η εργασία επικεντρώνεται στη σημασία της βιοοικονομίας στην Ελλάδα, αναλύοντας τη συμβολή της βιομάζας ως ανανεώσιμου πόρου για ενεργειακές και βιομηχανικές εφαρμογές. Στο θεωρητικό υπόβαθρο, παρουσιάζεται ο ορισμός και τα χαρακτηριστικά της βιομάζας, διακρίνοντας τις διάφορες κατηγορίες, όπως γεωργικά υπολείμματα, δασική βιομάζα και βιοαπόβλητα. Η βιομάζα αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας, καθώς μπορεί να μετατραπεί σε θερμότητα, ηλεκτρισμό και καύσιμα μέσω τεχνολογιών όπως η αεριοποίηση και η ζύμωση. Παράλληλα, συμβάλλει στην παραγωγή υλικών, όπως βιοπλαστικά, προσφέροντας οικονομικά βιώσιμες εναλλακτικές έναντι των συμβατικών υλικών. Η ανάλυση για την Ελλάδα εστιάζει στην υφιστάμενη κατάσταση και τις προοπτικές της βιοοικονομίας. Η χώρα διαθέτει πλούσιους βιολογικούς πόρους, ωστόσο η αξιοποίησή τους παραμένει περιορισμένη λόγω έλλειψης υποδομών και ενιαίας στρατηγικής. Η εθνική πολιτική πρέπει να ενισχύσει την έρευνα, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στον τομέα, μέσω φορολογικών κινήτρων και χρηματοδοτικών εργαλείων. Ταυτόχρονα, οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της βιοοικονομίας είναι θετικές, ενισχύοντας την απασχόληση, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές, και μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Οι τεχνολογικές εξελίξεις διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της βιοοικονομίας. Καινοτομίες, όπως προηγμένα βιοκαύσιμα και βιοχημικά, διευρύνουν τις δυνατότητες χρήσης της βιομάζας, ενώ οι προκλήσεις αφορούν τη διαχείριση κόστους, την τεχνολογική πολυπλοκότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Μέσω ολοκληρωμένων στρατηγικών, η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει τη θέση της στον διεθνή χάρτη της βιοοικονομίας. Συμπερασματικά, η μετάβαση σε μια βιοοικονομία απαιτεί συντονισμένες δράσεις από την πολιτεία, τη βιομηχανία και την κοινωνία. Η αξιοποίηση της βιομάζας μπορεί να αποτελέσει τομή για την ενεργειακή ασφάλεια, την πράσινη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος, δημιουργώντας ένα βιώσιμο μέλλον για την Ελλάδα