Επίδραση των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων στο Δίκαιο

Abstract

Η παρούσα διπλωµατική εργασία διερευνά την επίδραση των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (LLMs) στο δίκαιο, µε έµφαση στις πρακτικές εφαρµογές, τις τεχνικές προκλήσεις και τις θεσµικές προεκτάσεις της τεχνητής νοηµοσύνης στον νοµικό τοµέα. Αρχικά, παρουσιάζεται το τεχνολογικό και κοινωνικό πλαίσιο που επιταχύνει την υιοθέτηση των LLMs, ενώ καθορίζονται οι βασικοί στόχοι και το ερευνητικό πεδίο της µελέτης. Η εργασία εστιάζει σε τέσσερις βασικούς άξονες: την νοµική ανάκτηση πληροφορίας και ανάλυση εγγράφων, την πρόβλεψη δικαστικών αποφάσεων µέσω LLMs, τη ραγδαία εξέλιξη των «έξυπνων» δικαστηρίων και των ψηφιακών νοµικών εργαλείων, και τέλος, στη συγκριτική αξιολόγηση, ανίχνευση παραισθήσεων και µέτρηση της νοµικής ακρίβειας των συστηµάτων. Η µεθοδολογία που ακολουθείται συνδυάζει τη βιβλιογραφική επισκόπηση πρόσφατων ερευνητικών εργασιών µε την αναλυτική αξιολόγηση διεθνών περιπτώσεων µελέτης (case studies), αξιοποιώντας εξειδικευµένα benchmarks, ανοικτά σύνολα δεδοµένων (datasets) και πραγµατικά παραδείγµατα από την Ευρώπη, την Ασία και τις Ηνωµένες Πολιτείες. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη µελέτη των τεχνικών αρχιτεκτονικών (semantic search, retrieval-augmented generation, hybrid pipelines), στην κριτική επισκόπηση των µεθόδων εξήγησης και ελέγχου αλλά και στη διαχείριση θεσµικών ζητηµάτων όπως ο κανονισµός AI Act και η ανάγκη για θεσµικά διαφανή συστήµατα. Τα αποτελέσµατα αναδεικνύουν τόσο τις τεχνολογικές δυνατότητες όσο και τους κινδύνους των LLMs στη νοµική πράξη, επισηµαίνοντας την ανάγκη για διαλειτουργικά σηµεία αναφοράς, προσαρµογή σε πολυγλωσσικά περιβάλλοντα, ενίσχυση της ερµηνευσιµότητας και διαρκή θεσµικό έλεγχο. Η εργασία καταλήγει σε συγκεκριµένες προτάσεις για τη µελλοντική έρευνα, δίνοντας έµφαση στη διεπιστηµονική συνεργασία µηχανικών και νοµικών, στην ανάπτυξη διεθνών νοµικών δεδοµένων και στη διαµόρφωση πρακτικών οδηγών για την υπεύθυνη υιοθέτηση της τεχνητής νοηµοσύνης στον χώρο του δικαίου.