Δομές διακυβέρνησης και χρηματοδότησης για δίκαιη κλιματική μετάβαση

Abstract

Η παρούσα εργασία, μέσω αφηγηματικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης, διερευνά τα ζητήματα της κλιματικής διακυβέρνησης και της κλιματικής χρηματοδότησης στο πλαίσιο της παγκόσμιας προσπάθειας για κλιματική μετάβαση και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στην επίτευξη κλιματικής δικαιοσύνης. Σκοπός είναι η αποτύπωση των μηχανισμών διακυβέρνησης και χρηματοδότησης, η ανάδειξη των προκλήσεων που τους συνοδεύουν, καθώς και η διερεύνηση τρόπων ενίσχυσης της αποτελεσματικότητάς τους. Η κλιματική δικαιοσύνη συνδέεται με την άνιση έκθεση πληθυσμιακών ομάδων στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και απαιτεί δίκαιη κατανομή πόρων και ενσωμάτωση των αναγκών των ευάλωτων πληθυσμών στις πολιτικές. Στο πεδίο της διακυβέρνησης, εντοπίζονται τέσσερις βασικοί τύποι: πολυεπίπεδη, πολυκεντρική, διαδικαστική και υβριδική. Οι προκλήσεις αφορούν τον συντονισμό, την κατανομή αρμοδιοτήτων και την πολυπλοκότητα που εισάγουν οι υποκρατικοί φορείς. Αντίστοιχα, στην κλιματική χρηματοδότηση, οι δυσκολίες σχετίζονται με την επάρκεια των πόρων, την πρόσβαση των αναπτυσσόμενων χωρών, την έλλειψη καινοτόμων μηχανισμών και τις ανισότητες μεταξύ χωρών. Παρά τις φιλόδοξες πολιτικές διακηρύξεις, οι υφιστάμενοι μηχανισμοί παρουσιάζουν περιορισμένη αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα. Η εργασία καταλήγει στην ανάγκη μετασχηματισμού των δομών διακυβέρνησης, ενίσχυσης της συνεργασίας και της συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων μερών, καθώς και ανάπτυξης εργαλείων παρακολούθησης και ελέγχου για μεγαλύτερη διαφάνεια στη ροή χρηματοδοτήσεων. Τέλος, προτείνεται η ενσωμάτωση της χρηματοδότησης σε ένα συνεκτικό σύνολο κανονιστικών, δημοσιονομικών, βιομηχανικών και βασισμένων στην αγορά πολιτικών, ώστε να επιτευχθούν οι παγκόσμιοι κλιματικοί στόχοι.