Μεθοδολογίες κυκλικής οικονομίας: Η συνεισφορά τους στη διαχείριση αποβλήτων σε τουριστικές, νησιωτικές περιοχές

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει πώς οι μεθοδολογίες της Κυκλικής Οικονομίας (ΚΟ) μπορούν να βελτιώσουν τη διαχείριση αποβλήτων σε τουριστικές, νησιωτικές περιοχές, με έμφαση στα Επτάνησα. Το ζήτημα είναι κρίσιμο λόγω περιορισμένης γης, ανεπαρκών υποδομών και έντονης εποχικότητας του τουρισμού, που επιβαρύνουν τη συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία αποβλήτων. Στόχος είναι η διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού κυκλικού μοντέλου που μειώνει την ταφή και τις εκπομπές, αυξάνει την ανάκτηση υλικών και ενισχύει την ανθεκτικότητα των νησιών. Το θεωρητικό μέρος χαρτογραφεί αρχές και εργαλεία ΚΟ (πλαίσιο 10R, LCA/LCC/LCSA) και το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο (CEAP, Ecodesign, Critical Raw Materials), καθορίζοντας στόχους και δείκτες κυκλικότητας. Το εμπειρικό σκέλος περιλαμβάνει: (α) αποτύπωση υποδομών στα Ιόνια, (β) χαρτογράφηση ροών αποβλήτων, (γ) SWOT ανάλυση δύο ευέλικτων λύσεων – prMRF (RECLAIM, Κεφαλονιά) και ReBoat – και (δ) αντιστοίχιση πρακτικών με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs). Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα Επτάνησα βρίσκονται σε μεταβατική φάση: έχουν γίνει σημαντικά βήματα, αλλά απαιτείται ενοποίηση δράσεων και ενεργός συμμετοχή των πολιτών. Λύσεις μικρής ή κινητής κλίμακας μπορούν να συμπληρώσουν τις μόνιμες εγκαταστάσεις, μειώνοντας κόστος, μεταφορές και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ο συνδυασμός «χωριστή συλλογή – ΜΕΒΑ/κομποστοποίηση – ΜΕΑ» συνδέεται με τους SDGs 11, 12 και 13, προωθώντας υψηλότερη ανάκτηση και χαμηλότερη ταφή. Συμπερασματικά, η ΚΟ προσφέρει εφαρμόσιμη στρατηγική για νησιωτικά συστήματα, εφόσον συνδυάζονται τεχνολογικές λύσεις, αξιόπιστη εφοδιαστική και συμμετοχική διακυβέρνηση. Η μελέτη προτείνει ολιστική προσέγγιση βασισμένη σε δεδομένα ροών, κίνητρα καθαρότητας και θεσμικό συντονισμό, ώστε τα Ιόνια να εξελιχθούν σε πρότυπο κυκλικής διαχείρισης στη Μεσόγειο.