Σημασιολογική Διαλειτουργικότητα Στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Μέσω Πρότυπων Δομών Πληροφορίας

Abstract

Σήμερα, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την επίτευξη σημασιολογικής διαλειτουργικότητας σε επίπεδο δεδομένων εντοπίζεται στην έλλειψη κοινής κατανόησης που δημιουργείται λόγω της απόδοσης διαφορετικής ερμηνείας και της χρήσης διαφορετικής σύνταξης, διαφορετικών προτύπων και διαφορετικών προσεγγίσεων μοντελοποίησης σε κάθε οργανισμό.Αντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης μεθοδολογίας για τη διαχείριση του κύκλου ζωής Σημασιολογικά Εμπλουτισμένων, Διασυνδεδεμένων Πρότυπων Δομών Πληροφορίας (ΠΔΠ) με τη βοήθεια επιχειρηματικών κανόνων. Η καινοτομική συμβολή της διατριβής εντοπίζεται στους εξής άξονες: Α. Ενιαία και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των διαφόρων καταστάσεων στις οποίες μπορεί να περιέλθει μια Πρότυπη Δομή Δεδομένων κατά τον κύκλο ζωής της, Β. Ευέλικτος σημασιολογικός εμπλουτισμός των Πρότυπων Δομών Πληροφορίας, Γ. Ενσωμάτωση της λογικής των διασυνδεμένων δεδομένων (linked data) στις Πρότυπες Δομές Πληροφορίας, Δ. Αξιοποίηση της λογικής των επιχειρηματικών κανόνων στη διαχείριση των Πρότυπων Δομών Πληροφορίας, Ε. Εμβάθυνση στην ποιότητα των Πρότυπων Δομών Πληροφορίας, ΣΤ. Πρόβλεψη για τη θεωρητική τεκμηρίωση των Πρότυπων Δομών Πληροφορίας και των Επιχειρηματικών Κανόνων, που διέπουν τη διαχείρισή τους, Ζ. Δημιουργία επαναχρησιμοποιήσιμης γνώσης και μιας πρακτικά βιώσιμης λύσης για οργανισμούς σε εθνικό και διακρατικό (παν-Ευρωπαϊκό) επίπεδο. Ουσιαστικά, η έννοια της Σημασιολογικά Εμπλουτισμένης, Διασυνδεδεμένης Πρότυπης Δομής Πληροφορίας υιοθετείται σε διαφορετικά επίπεδα αφαίρεσης για να αντικατοπτρίσει τα επαναχρησιμοποιήσιμα σχήματα και τα μοντέλα, στα οποία συμμορφώνονται τα πραγματικά δεδομένα που ανταλλάσσονται ηλεκτρονικά κατά την παροχή υπηρεσιών. Η Μεθοδολογία Διαχείρισης Κύκλου Ζωής ΠΔΠ που προτείνει η διατριβή προβλέπει ότι μια Πρότυπη Δομή Πληροφορίας δημιουργείται, αποθηκεύεται, προτυποποιείται, επαναχρησιμοποιείται για τη δημιουργία σύνθετων δομών σε διαφορετικά περιβάλλοντα, εναρμονίζεται και ομογενοποιείται με τις δομές πληροφορίας που σχεδιάστηκαν για τις ανάγκες συγκεκριμένων χωρών για να προκύψουν Γενικευμένες Δομές Δεδομένων, μετασχηματίζεται σε συγκεκριμένη σύνταξη, εξελίσσεται με το πέρασμα του χρόνου και απενεργοποιείται, με τρόπο που διασφαλίζει ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες όλων των εμπλεκομένων μέσα από το Πλαίσιο Διασφάλισης Ποιότητας που έχει υιοθετηθεί. Με στόχο την κατά το δυνατόν ανεξαρτησία των Δομών Πληροφορίας από την επιχειρηματική λογική που κρύβεται πίσω από κάθε στάδιο του κύκλου ζωής τους, διατυπώνεται μια σειρά από επαναχρησιμοποιήσιμους κανόνες που διέπουν τη διαχείριση τους με δηλωτικό τρόπο. Παράλληλα, η θεωρητική τεκμηρίωση των Πρότυπων Δομών Πληροφορίας με βάση τις αρχές της Θεωρίας Γράφων, αλλά και η τυπική διατύπωση των επιχειρηματικών κανόνων, σύμφωνα με την Κατηγορηματική Λογική, προσθέτουν στη βασιμότητα και τη δυνατότητα ενιαίας εφαρμογής της προτεινόμενης μεθοδολογίας. Σε αρχιτεκτονικό επίπεδο, προδιαγράφονται οι απαιτήσεις και η αρχιτεκτονική σχεδίαση ενός προηγμένου Συστήματος Διαχείρισης Πρότυπων Δομών Πληροφορίας, επαληθεύεται η δυνατότητα υλοποίησής του σε συγκεκριμένα εργαλεία που επιλέχθηκαν λόγω της καινοτομίας και της εναρμόνισής τους με τη φιλοσοφία της διατριβής, και αναδεικνύεται η σύμπλευση με την Προσανατολισμένη σε Μοντέλα Αρχιτεκτονική (MDA). Από μια περισσότερο πρακτική σκοπιά, πρωταρχικός στόχος της διατριβής είναι να συμβάλλει στην επίτευξη Σημασιολογικής Διαλειτουργικότητας στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε εθνικό και παν-Ευρωπαϊκό (δια-κρατικό) επίπεδο. Στην κατεύθυνση αυτή, δημιουργείται μια σειρά από επαναχρησιμοποιήσιμες Βιβλιοθήκες που αποδεικνύουν την εφαρμοσιμότητα της μεθοδολογίας και προσαρμόζουν ένα μέρος των διαθέσιμων XML Σχημάτων από το Ελληνικό Πλαίσιο Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και το ερευνητικό έργο GENESIS (στις B2G συναλλαγές) στη φιλοσοφία και τους κανόνες της παρούσας διατριβής.